Gramatika - euskara: IZENA, ADJETIBOA eta ADITZA

 GRAMATIKA - EUSKERA

  

IZENA (berezia / arrunta)

ADJETIBOA

ADITZA + aditz laguntzailea

GRAMATIKA - teoria: IZENA: nork egin duen ekintza edo zer (gauza, animalia, landarea edo/eta  tokia adierazten du. Bi izen mota daude:  Izen berezia (Aitor, Itxaso …). Izen arrunta (neska, mutila, kamiseta, baloia, herria, zuhaitza …). Aitorrek kamiseta horia erosi du. Nork erosi du kamiseta horia? Aitorrek (izena) ADJETIBOA: izenari galdetuz (nolakoa?) dakigu zein den adjetiboa.  Aitorrek kamiseta horia erosi du. Nolako kamiseta du Aitorrek? Horia (adjetiboa). ADITZA: ekintza adierazten du. Aitorrek kamiseta horia erosi du. Zer egin du Aitorrek? Kamiseta horia erosi (aditza).

Azpimarratu esaldi hauetako izena (I), adjetiboa (ADJ) eta aditza (A) + aditz laguntzailea (A-L).

Itxaso mendi handitik etorri da.

  (I)              (I)           (ADJ)        (A)     (A-Lag)

  izen              izen

berezia         arrunta

  

• -Izena: nor etorri da mendi handitik? Itxaso

• -Adjetiboa: nolakoa da Itxaso etorri den mendia? handia

• -Aditza: zer egin du Itxasok mendi handitik? etorri

• Aditz laguntzailea: da

Izena (I), adjetiboa (ADJ) eta aditza (A) + aditz laguntzailea (A-L):

Kirolariek partido gogorra jokatu dute.

Itxaso eta Jon pertsona azkarrak etorri dira.

Mendizaleek bide luzea egin dute.

Gurasoek jai erraldoia prestatu dute.

Zaldi beltzak belarra jan du.

Arratoi txikiek zuloa egin dute.

Ermuan plaza handia egin dute.

Autopistan kotxe azkarrak ibiltzen dira.

Atzo goizean suge luzea ikusi nuen.

Bihar lasterketa gogorra izango dut.

Nire kotxe gorria saldu egin dut.

Irenek liburu ederra idatzi du.

Frantziako Iraultza 1789

 

Parisko herritarrak erregeen botere absolutoaren aurka altsatu zirenean.

Frantziako Iraultza 1789tik 1799ra Frantzian gertatutako gatazka gogor bat izan zen. Iraultza horren ondorioz, Luis XVI.a bota egin zuten Erregetzatik, eta monarkia absolutua desagertu egin zen Frantzian eta aldaketa politiko eta sozial sakonak gertatu ziren. Haren ondorioz, Frantziako Errepublika sortu zen, gaur egun oraindik irauten duen egitura politiko nazionala.

Borroka horretan, herritar xumeak (burgesia eta herri xehea) aristokraten pribilegioen aurka borrokatu ziren (nobleziaren eta elizgizon aberatsen aurka); izan ere, herritarrak haserre bizian zeuden, elikagaien prezioak asko garestitzen ari zirelako, zergak etengabe igotzen zirelako eta haiek bakarrik ordaindu behar izaten zituztelako.

Frantziak garai honetan ezagutu zituen aldaketa politiko eta sozial sakonek eragin handia izan zuten Europa osoan eta Ameriketako kolonietan. Antzinako Erregimena deitzen denaren bukaera ekarri zuen gertakari historikoa izan zen.

Matematika LH3-Lh4 Zenbakikuntza - Aritmetika - Neurriak - Denbora - Dirua - Grafikoak - Prespektiba - Buruketak

 

MATEMATIKA 3. eta 4. maila

ZENBAKUNTZA

 

1.1.   Irakurri zenbaki hauek:

a)     1.234                3.807                4.037                 8.320

b)  78.040               56.006              80.500               10.326

c) 430.640             810.000              565.726              101.405

 

1.2.   Idatzi zenbaki hauek:

         a) Lau mila bederatzirehun eta hogeita bots: ____________

         b) Zazpi mila zortzirehun eta berrogeita bi: ____________

         c) Bi mila bostehun eta laurogeita hamazazpi: ­­­­­­­­­­­­­­­______________

         

Idatzi letraz zenbaki hauek:

a)   8.327 ____________________________________________

b)   10.748 _____________________________________________

c)    596.039 ______________________________________________

 

1.3. Ordenatu txikienetik handienera:

        a)     7.205                  1.036                   3.527                 9.332

        b)   20.540                43.908                 10.987               98.000

        c) 705.432              200.000              630.728              420.009

        d) 630.728                     824                  3.527               98.000

1.4.   Ipin itzazu >, <, = behar den lekuan:

            834                     3.527                  125.750               152.570

            927                       927                   836.101               836.010

         5.325                   13.836                   571.342              715.432

 

1.5. Idatzi aurreko eta ondorengo zenbakiak:

 _________-9000- __________   /  ___________    -123.845-  ___________

   ___________-5374- __________   /  ___________  -857.725-   ___________

   ___________-10.101-  __________  /  ___________ -700.000-  ___________

 

1.6. Idatzi zenbaki hauek:

      - 9 ehuneko, 4 hamarreko, 2 bateko: _______________________________

      - 7 M., 5 E., 7 H., 2 B. : _______________________________

      - 6 HM., 2 H., 1 B. : _______________________________

      - 4 EM., 4 HM., 9 M., 8 E., 9 H., 3 B. : _______________________________

      - 3 EM., 8 HM., 1 M., 3 E., 7 B. : _______________________________

 

1.7. Deskonposatu zenbaki hauek adibidearen arabera:

 

• 6.345.214 = 6.000.000 + 300.000 + 40.000 + 5.000 + 200 + 10 + 4
• 4.386.991 = ______________________________________________
• 38.049 = ________________________________________________
• 1.003.726 = ______________________________________________

 

1.8. Irakurri zatiki hauek:

 

• 1 / 5: ____________________________________ .
• 2 / 4: ____________________________________ .
• 1 / 2: ____________________________________ .
• 5 / 9: ____________________________________ .
• 4 / 7: ____________________________________ .

 

 

1.9.1 Idatzi marrazki bakoitzari dagokion zatikia:

 

 

                                                                          

                                                        

                                      

 

1.9.2  Marraztu zatiki bakoitzari dagokiona

 

 

 

 

 

 

 

 

ERAGIKETAK

2.1 Kalkulatu buruz batuketa hauek eta aukeratu bakoitzari dagokion emaitza:

 

	340

 

 

350

310 + 40 = __________

 

	1000

 

700 + 400 = ____________

	1100

 

 

3000

2000 + 1500 = ____________

 

	3500

 

 

2.2. Egin eragiketa hauek:

 

      1.500 + 421 + 82 + 3 =

 

      12.040 + 101 + 5 + 16 =

 

      39.842 – 1.035 =

 

      81.003 – 907 =

 

2.3. Batuketa eta kenketa hauek egin:

 

       897.314                329.846                                 768.597                     32.420

   +  102.572             +   17.395                             - 623.142                   -  7.945

 

 

 

2.4. Biderkaketa taula:

2 x 3 =_____   8 x7 =  ______  9 x 8 = _____ 6 x 7 = _______ 8 x 8 = _______

 

2.5. Biderkaketa hauek egin itzazu:

43                           35                              293                         450

     x 26                        x 57                            x  78                        x  37

 

 

 

 

2.6. Biderkaketa hauek burutu itzazu:

     426 x 10 =

     739 x 100 =

     5.720 x 1.000 =

     37 x 10.000 =

     9 x 100.000 =

 

2.7. Zatiketa hauek egin itzazu:

       76 : 5 =                                                   86 : 3 =

 

 

     208 : 21 =                                             1.424 : 31 =

 

 

 

 

 

 

 

 

2.8. Osatu (kalkulagailua, papera eta arkatza erabil ditzakezu).

 

• 48ren erdia  _______  da.
• 72ren herena  _______  da.
• 96ren laurdena _______ da.
• 582ren bikoitza _______ da.
• 109ren hirukoitza _______ da.

 

 

BURUKETAK

3.1.      47 euro neuzkan eta 11 euroko liburu bat eta 2 euroko errotuladore bat erosi ditut. Zenbat gastatu dut guztira ¿ Zenbat euro sobratu zaizkit?

 

 

 

 

3.2.       Tren batek 9 bagoi daramatza eta bagoi bakoitzean 39 bidaiari doaz. Zenbat pertsona doaz tren horretan?

 

 

 

 

3.3.     Enero 64 orrialde dituen liburu bat irakurtzen ari da. Egunean 4 orrialde irakurtzen baditu, zenbat egunetan irakurriko du liburua?

 

 

 

3.4.      Asmatu buruketa bat datu hauekin:

      - Gela bakoitzean 48 ume daude.

      - Ikastetxeko gelak 8 dira.

 

 

 

 

3.5.      Anek 6 urte ditu, Jonek Aneren bikotza. Mikelek Joneren hirukoitza.

      Zenbat urte ditu Jonek?

      Zenbat urte ditu Mikelek?

 

 

 

 

 

 

3.6.     Itsulapikoan 30 euro ditut. Erdiarekin liburu bat eros dezaket eta herenarekin baloi bat.

Zenbat kostatzen du liburuak?

Zenbat kostatzen du baloiak?

 

MAGNITUDEAK

4.1.      Kalkulatu zenbat kostatzen duen gauza bakoitzak eta osatu:

 

    

 

Ilekoak ___________ zentimo balio du

 

   

Margoak ___________  zentimo balio du

 

 

               

Baloiak ___________ euro eta ___________  zentimo balio du

 

 

                               

     Giltzak ___________ euro eta ___________  zentimo balio du

 

Zenbat diru batu du gela bakoitzak?

4.maila A

        

 

Guztira 4.A gelakoek ___________ euro batu dituzte

 

 

4.maila B

      

 

Guztira 4.B gelakoek ___________ euro batu dituzte

 

4.maila D

       

 

Guztira 4.D gelakoek ___________ euro batu dituzte

 

 

4.2. Idatzi zer ordu den:

 

Bederatzi eta erdiak

 

4.3. Erantzun:

 

·         Idatzi urtaroak: _________________________________________________

________________________________________________________________

·         Zein da urteko hirugarren hilabetea? ______________________

·         Eta Laugarrena? _________________

·         Idatzi 31 egun dituzten hilabeteak? ___________________________________

___________________________________________________________________

·         Idatzi30 egun dituzten hilabeteak? ____________________________________

___________________________________________________________________

 

 

4.4. Inguratu neurtzeko erabili behar den unitatea:

 

Bi hirien arteko distantzia         m                km              mm

Zotz baten distantzia:              cm              m                km

Pertsona baten altuera:             m               km              mm

 

 

 

 

·         Lotu magnitudeak

 

2 km                    2000 mm

80 m                    1300 m

13 hm                  800 m

80 dam                2000 m

2 m                      8000 cm

 

·         Osatu kg ala g erabiliz:

 

 

 

 

 

 

Felipek 30 _________ pisatzen du                        Txoriak 150 _________ pisatzen du

 

 

 

 

 

 

Gazta zati honek 200 ______ pisatzen ditu.      Kutxa honek 2 ________ pisatzen ditu.

 

 

·         Osatu taula hau:

 

Kg	Hg	dag	g	dg	cg	mg
		500
				8000
			93000

 

 

·         Pasatu litrotara: litro 

 

Kl     Hl     dal     l     dl     cl     ml    

 

40 dl =   ___________________   l

2500 cl =  ___________________   l

3000 ml =  ____________________  l

50 Hl = _______________________  l

3 dal =   ___________________  l

80 cl =   ___________________ l

 

 

 

GEOMETRÍA

 

 

5.2.   ·  Inguratu gorriz lerro paraleloak eta berdez perpendikularrak:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·         Marraztu irudi simetrikoa eta koloreztatu:

 

 

5.3. Idatzi angelu bakoitzaren izena (zorrotza  -  zuzena  -  kamutsa).

 

_____________           _______________       ______________      ______________

 

 

 

 

 

 

5.4. Begira ezazu hurrengo poligonoa:

 

 

 

 

 

 

 

 

Zenbat alde ditu?  ______________

Koloreztatu aldeak berdez

Koloreztatu angeluak gorriz

Koloreztatu erpinak urdinez

Koloreztatu diagonalak horiz.

5.5. Marraztu triangelu bat, karratu bat, lauki zuzen bat eta erronbo bat.

 

 

 

 

 

 

 

·         Marraztu 5 alde dituen polígono bat eta 6 aldeko beste bat:

 

 

 

 

 

 

 

 

5.6. Koloreztatu gorriz zirkunferentziak eta urdinez zirkuluak:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.7. Lotu gorputz geométrico bakoitza bere izenarekin:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zilindro                Esfera                  Pirámide             Prisma                 Konoa

 

 

 

 

INFORMAZIOAREN TRATAERA

 

6.1.1  Behatu barrazko diagramari eta arrazoitu erantzun bakoitza:

 

 

·         Madrilen baino euri gehiago egiten al du Bartzelonan? _______________

·         Zein hiritan egin dueuri gehien? _______________

·         Eta gutxien egiten duena? ­­­­­­­­­­­­­­­­­­ _______________

·         Esan daiteke Bilbon A Coruña baino euri gehiago egiten duela? _______________

·         Eta Mallorca baino gehiago egiten duela? _______________

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.1.2  Begiratu grafikoa eta erantzun galderak:

Zenbat kg pisatzen ditu pertsona bakoitzak?

• Begoñak ______ kg pisatzen ditu.       
• Mirenek  ______  kg pisatzen ditu.
• Iñigok  ______  kg pisatzen ditu.
• Imanolek  ______  kg pisatzen ditu.
• Amaiak  ______  kg pisatzen ditu.
• Anek  ______  kg pisatzen ditu.
• Josuk  ______  kg pisatzen ditu.
• Kristinak  ______  kg pisatzen ditu.

 

6.2.        Jonek 10 puztarri berde, 3 urdin, 4 beltz, 2 marroi, 5 zuri eta 2 hori dauzka. Osa ezazu dagokion grafikoa eta erantzun:

Zer koloretakoak dira gehien dauzkan puztarriak? _______________________________

Eta gutxien dauzkanak? _______________________________________

Puxtarri berdeak beltzak baino, zenbat gehiago dira? ________________________