2025(e)ko ekainaren 6(a), ostirala

Basajaun

 





Basajaun 


Euskal mitologian bada izaki handi bat, iletsua eta indar handikoa, oin bat humanoidea duena eta bestea apatx-formakoa, askotan euskal yeti deitzen dena: Basajaun. Izaki hau, indar eta argitasun handikoa, naturaren eta abereen babesletzat hartzen da, eta kondaira ugariren protagonista da (batzuetan izaki bakar bat kontsideratuz eta beste batzuetan jeinu espezie bereko bi kide edo gehiago aipatuz). Horietako bat, nekazaritzaren jatorriaz hitz egiten duena, honako hau da.


Gizateriak nekazaritza edo abeltzaintza ezagutu baino lehen eta eskualdean lehen populazioak ezartzen hasi ziren garaian, Gorbeia mendian sortu zen Euskadiko lehen giza kokalekuetako bat. Mendi horren gainean Basajaunak ere bizi ziren, nekazaritza eta abeltzaintza nagusi eta eroso bizi zirenak. Gizakiek gosete handia igaro arren, Basajaunek uko egiten zioten beren ezagutzak gizakiekin partekatzeari.


Baina egun batean Otxando gazteak zerbait egitea erabaki zuen aldatzeko. Otxando Basajaunen lurraldera hurbildu zen. Basajaunak garia biltzen ari ziren soroetan eta gabietan biltzen. Han, tiraderen gainetik jauzi egiteko erronka bota zien, izaki handiek baino gehiago salto egin zezaketela adieraziz. Hauek, harrituta, erronka onartu zuten. Basajaun handi eta boteretsuek zailtasunik gabe jauzi egiten zuten bitartean, Otxando haien gainera erortzen zen etengabe, izaki horien aldetik isekak galduz eta jasoz.


Gaztea herrira itzuli zen. Hala ere, zapatak erantzi eta astintzean, lotuta geratutako hazi batzuk lurrera erori ziren. Hazi horiek landatu egingo lirateke, eta, horiei esker, gizakiek ereindako lehen gari soroak sortuko lirateke, ogia bezalako elikagaien jatorri izanik.




1.- Nolakoa zen Basajaun? Deskribitu ezazu:


____________________________________________________


2.- Zein menditan jaio ziren Basajaunak?


___________________________________________________


3.- Zer lantzen zuten Basajaunek eroso bizitzeko?


___________________________________________________


4.- Zergatik ez zuten konpartitzen  Basajaunek beraien jakinduria gizakiekin?


__________________________________________________


5.- Zein zen Otxando?


__________________________________________________


6.- Zein erronka proposatu zein Otxandok?


_________________________________________________


7.- Zer egin zuen Otxandok herrira bueltatu zenean?


_________________________________________________


8.- Otxandori esker zer lortu zuten gizakiek?


________________________________________________





iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina