ESPAINIAKO GERRA ZIBILA (1936-1939) Civil War

 ESPAINIAKO GERRA ZIBILA (1936-1939) Civil War:

Noiz

Gerra zibila 1936ko uztailaren 18an hasi zen eta 1939ko apirilaren 1ean bukatu zen.

Non

Espainan izan zen.

Zeinen artean

Nazionalistak errepublikarren aurka

Arrazoiak/Gatazkaren jatorria

Monarkia kendu zutelako, beste modu batera esanez erregea kendu zutelako. Errepublikako gobernuaren kontra altsatu zen Franco 1936ko uztailaren 18an. 

Pertsonai garrantzitsuenak

Francisco Franco: 

Francisco Franco nazionalizta zen.

Gonzalo Queipo de Llano:

Gonzalo queipo de llano errepublikanoa zen,

Manuel Azaña

Manuel Azaña errepublikarra zen.

Santiago Casares Quiroga

Santiago Casares Quiroga Errepublikanoa zen.

Jose Antonio aguirre

Jose antonio aguirre Nazionalizta zen.

Emilio Mola:

Emilio Mola nazionalista zen. 

Jose Sanjurjio:

Jose Sanjurjio Errepublikanoa zen

José Alonso Mallol:

Jose Alonso Mallol Errepublikanoa zen.

Francisco Largo Caballero 

Francisco Largo Caballero Errepublikanoa zen.

Gertakari garrantzitsuenak  

1936ko uztailak 18. Estatu-kolpe militarra. Espainian izandako estatu kolpea II Errepublikako gobernuaren aurkako altxamendu militarra izan zen, urte horretako otsaileko hauteskundeetatik sortu zena.

1936ko Abuztuak 19,. Federico García Lorcaren hilketa....Federico García Lorca poeta, antzerkigile eta prosa idazlea izan zen. 27ko belaunaldiari esleitutakoa, XX. mendeko literatura espainiarrean eragin eta ezagunena den poeta izan zen eta antzerkigile gisa, XX.

1937ko Otsailak 6,. Jaramako batailaren hasiera....Jaramako gudua Espainiako Gerra Zibileko topaketa militar garrantzitsu bat izan zen, 1937ko otsailaren 6tik 27ra bitartean izan zena.

1937ko Urriak 20. Bando nazionalak Gijon hartu zuen.  Espainiako Gerra Zibilarekin batera, Antonio Aranda jeneralak zuzentzen zuen Oviedoko goarnizioa Altxamendu Nazionalean sartu zen eta ordu gutxitan hiria hartu zuen.

1938 Uztailak 25,. Ebroko guduaren hasiera....1938ko uztailaren 25ean, 12:15ean, tropa errepublikanoek Ebro ibaia zeharkatu zuten, Marokoko Yagüeko armadaren zaintzapean zegoena.  

1939ko apirilak 1, gerraren bukaera. hiru urteko gatazkari amaiera emanez, alderdi errepublikanoaren eta matxinoen arteko gerra zibila, 1939ko apirilaren 1ean amaitu zen Francisco Franco jeneralarekin nazio alderdiaren garaipenarekin. burura.

Asmakizunak

  Futbolina, coctel molotov eta M&M azmatu zuten. Gatazkan zeuden herrialde guztiek                                          aukera izan bezain pronto erakutsi zituzten beren gaitasun berriak.

FUTBOLINA:

Non azmatu zen?

Ospital militar batean azmatu zen. 

Zergatik?

Camposek ospitalean dauden pertsonak ez azpertzeko azmatu zen

COCTEL MOLOTOV:

Non azmatu zen? 

Oxford English Dictionaryk, Finlandian, Errusiako hegazkinen erasoaren eta Viatxeslav Mijailovich Scriabin lehen ministroaren ondorengo adierazpenen ondoren.

Zergatik?

Molotov koktela Espaniako gerra zibilean sortutako arma izan zen, eta asko erabili zen Finlandia eta Sobieta

M&M:

Estatu batuetan azmatu zen 

Zergatik?

Espainiako Gerra Zibilaren ondorioz jaio zen. Espainiara egindako bidaia batean, soldadu batek aurkitu zituen azukrez estalitako txokolate bolita txikitxoak ez urtzeko Batasunaren arteko neguku gerran.

 

 

Kronologia:

1936ko uztailaren 18an Franco, Emilio Mola eta Queipo de Llano Bigarren Errepublikaren aurkako altxamendu militarra izan zen. Estatu kolpearen porrot partzialak Espainiako Gerra Zibila hasi zen.

Nazionalistak Madrid konkistatzen zaiatu ziren, baina ezin zutela ikusita estrategia aldatu zuten eta iparraldetik erasotzea erabaki zuten. Hau da: Kantrabria eta euskal herritik. 

Ondo dakizuen bezela Elgoibarren 7 hilabetez egon ziren naziolanisten aurka borrokatzen baina 7 hilabeteren ondoren Alemaniarren laguntzarekin pasatzea lortu zuten.

Eta euskal herriko herri askok suntsitu ziren. Adibidez Gernika.

Gerra zibilean batalla asko egon ziren herrialde ezberdinetan baina ezagunetako bi Teruelgo eta Ebroko gudua izan ziren. 

1938 Urtarrilaren 30an Francoren gobernua Burgosera iritsi zen.    

Kataluniako kampaña gertakari baten izena da. Non Franco eta bere ejerzitoa Kataluniaren kontra borrokatu zuten.

Gerrari amaiera emateko nazionalistak Madrilera bueltatu ziren eta konkistatu zuten. 

Frankistak irabazi zuten eta hortik aurrera Franc epsañaren diktadorea bihurtu zen. 1975 urterarte españan bizi zirenak diktadura batean bizi izan ziren.

Ondorioak:

Nekazaritza eta abeltzaintza sektorearen suntsipena: gerrak landa-bizitzaren zati handi bat suntsitu zuen, elikagaien ekoizpen- eta hornikuntza-kateari eraginez. Eraikin ugari ere suntsitu zituen: etxebizitzak, zerbitzu zibileko eraikuntzak, industriak, elizak, etab.

Zuzeneko eta zeharkako heriotzak: gerrak gutxienez milioi erdi hildako utzi zituela kalkulatzen da. 175 mila inguru errepublikar armadakoak izan ziren; 110 mila inguru nazionalistako armadakoak, Gainerakoak zibilak izan ziren eraso eta exekuzioetan. 

Diktaduraren ezarpena: Gerra zibila bukatu zenean Epainako diktadorea Franco izan zen, 1939tik 1975. urterarte, 

 

 

1-Non izan zen Gerra Zibila? 

• Espainan

2-Zeintzuk urtetan hasi eta bukatu zen Gerra Zibila? 

• 1936ko uztailaren 18an hasi zen eta 1939ko apirilaren 1ean bukatu zen.

3-Zeinen artean izan zen? 

• Errepublikarrak vs. Nacionalisten (Franco) kontra.

4-Franco zer zen nacionalista edo errepublikanoa, eta zer sortu zuen? 

• Franco generala espaniar nacionalista zen eta Franquismoa sortu zuen.

5-Zergatik hasi zen? 

• Francok errepublikanoen gobernuaren kontra altsatu zelako

6-Zein zen Euskadiko lehendakaria? 

• José Antonio Aguirre, Euskadiko Estatua (Gernikako Estatutua) aurrera atera zuena (1936ko urrian).

7-Esan zein azmakizun egon ziren gerran:

• Futbolina, coctel molotov eta M&M asmatu zuten. Gatazkan zeuden herrialde guztiek aukera izan bezain pronto erakutsi zituzten beren gaitasun berriak.